Emoticons

Een dag lang keek ik tentamens na. Dit jaar stonden er voor het eerst emoticons tussen de antwoorden. Het zijn handgeschreven antwoorden, maar toch waren sommige emoticons een kwartslag gekanteld, alsof ze getikt waren op een toetsenbord.
    Ik keek er een moment naar en vroeg me af wat een cultuurpessimist hierover zou melden. Maar ik kon mijn aandacht er niet bij houden. Cultuurpessimisme zal zo nu en dan best gerechtvaardigd zijn, maar het is onveranderlijk saai. Het verkleint de werkelijkheid tot wat luie extrapolaties vanuit het verleden.

Laatst werd me een cultuurpessimistisch boek aangeraden. Volgens de Guardian was de auteur “one of the heroic few”, zo beweerde de achterflap. Ik kwam niet eens door de flaptekst heen.
    Het boek werd ook geprezen om zijn bijtende humor. Maar in dit genre is humor doorgaans kunstig geformuleerd geklaag.
    Ik kan niet tegen geklaag. Het roept een fysieke reactie op. Misselijkheid bij mensen die ik mag. Irritatie of woede bij anderen.
    Het geldt ook voor mezelf. Mijn vrouw probeert me op een onbewaakt ogenblik wel eens tot klagen te verleiden, maar na een paar woorden snijdt mijn lichaam me altijd de pas af.
    Het gaat te snel om vast te stellen of het misselijkheid of irritatie is. Of woede.
    Het achterwege laten van geklaag heb ik lange tijd als een verdienste gezien.
    Ik vind het nog steeds een vriendelijke eigenschap, vooral in gezelschap.
    Wel vermoed ik dat het minder een verdienste is dan een noodzaak. Als ik de onvrede heb uitgesproken is het een feit geworden waar ik niet meer omheen kan.
    Er zijn al genoeg feiten in mijn leven waar ik niet omheen kan, ik weiger die verzameling groter te maken dan strikt noodzakelijk is.

Ik geloof niet dat ik eigenlijk wilde klagen over de emoticons op het tentamen, al is zo’n vraag natuurlijk onbeantwoordbaar als je een beetje talent hebt voor onderdrukking.
    Ze riepen zelfs een zekere intimiteit op, de knipoogjes en lachebekjes. Nabijheid begint met grensoverschrijding.
    Overigens bestond er geen verband tussen het gebruik van emoticons en de kwaliteit van de antwoorden.