Rituelen

We stonden in de gang de herfstkou van ons af te zuchten. Jassen ophangen, handschoenen op het plankje. Ik zei tegen de oudste, ze is dertien, dat ze haar schoenen in de kast moest zetten.

Maar jouw schoenen staan wel altijd in de gang. En je tas ook nog.

Ja, zei ik, mijn schoenen staan wel altijd in de gang.

Ik heb geleerd dat ik na de constatering van een dergelijke ongerijmdheid geen onderbouwing moet geven, geen argumenten. Mijn dochter heeft geleerd dat regels arbitrair zijn en macht ongelijk is verdeeld. Vroeger zou ze geprobeerd hebben om dit gesprek te winnen. Ze zou geweigerd hebben om haar schoenen aan te raken, tot ik de mijne had opgeborgen. Nu maakt ze haar opmerking bijna terloops, terwijl ze haar schoenen in de kast zet.

Het is een ritueel geworden. Een van de vele die fijntjes de hypocrisie aanstippen van wat het ouderlijk gezag wordt genoemd. Het ouderlijk gezag doet mee aan de uitvoering van het ritueel. Zo bevestigen we haar gelijk, maar beschermen we ook de paradox: ik negeer de regel, maar hij is desalniettemin van kracht.

Ik zou overigens wel een onderbouwing kunnen geven van de ongerijmdheid: ik bestrijd de verloedering, de chaos die overal en altijd probeert op te rukken. Een groot deel van ouderlijk zorg kun je samenvatten als: het bestrijden van de verloedering. Ik doe evident meer hieraan dan mijn dochter. En daarom heb ik bepaalde privileges. Maar dat is allemaal aankleding, een poging het gezag te legitimeren. De waarheid is dat de ongerijmdheid bestaat omdat ik háár heb verwekt, en niet andersom.